Het lijkt erop dat onze maatschappij terug gestabiliseerd is na de COVID-19 crisis.
Maar de wijn business zal in 2023 geconfronteerd worden met belangrijke trends die zowel opportuniteiten als bedreigingen betekenen voor vele spelers.
1. CONSOLIDATIE
De wijnmarkt is nog steeds een van de meest gefragmenteerde markten ter wereld. Maar een consolidatie-trend is al jaren bezig, zij het niet overal in de wereld op identieke en gelijktijdige wijze. Deze consolidatie-trend vindt plaats omwille van economische redenen (vooral waarde-creatie voor hun aandeelhouders) en kan in de komende jaren enkel maar versnellen. 2021-2022 kende dan ook een record aan overnames sinds 2017 (en de lopende onderhandelingen voorspellen dat in de nabije toekomst nog meer deals zullen afgesloten worden - bijvoorbeeld Accolade Wines, sinds 2018 in handen van Carlyle). Enkele sprekende voorbeelden:
- Terwijl het aantal wijnproducenten in de US tussen 1995 en 2017 steeg met >400 %, daalde het aantal groothandels met 60%.
- De focus van E&J Gallo en The Wine Group op populaire dagdagelijkse wijnen:
- In 2021 neemt E&J Gallo (omzet van > 5 mld $) diverse populaire dagdagelijkse merken van Constellation over (een deal van 1.7 mld $);
- In 2022 neemt ook The Wine Group (hun omzetcijfer wordt niet gepubliceerd, maar wordt geschat op +/- 2 miljard $) diverse populaire en dagdagelijkse merken van Constellation over (geen financials vermeld)
- Beide familiale groepen focussen op wijnen < 15 $
- Noch E&J Gallo noch The WIne Group publiceren financiële staten.
- De focus van Constellation op premium wijnen:
- In 2021 en 2022 verkochten zij hun populaire dagdagelijkse merken aan E&J Gallo en The Wine Group
- Constellation stelt “Cheap wine (< 15 $) is a bad business”. Zij desinvesteren in de goedkope wijn-segmenten en ontwikkelen strategieën om de winstgevendheid op premium wijnen drastisch te verhogen.
- Constellation is beursgenoteerd met in 2022 8.8 mld $ omzet en met midden 2023 een beurskapitalisatie van 42 mld $ (i.e. bijna 5 maal de omzet, niet slecht …)
- De graduele uitbouw van Moët Hennessy (de Wine & Spirits divisie van LVMH).
- (Mede)eigenaar van o.a. Krug, Moët & Chandon/ Dom Pérignon, Ruinart, Veuve Clicquot, Mercier, Clos des Lambrays, Château Cheval Blanc (samen met de Frère familie), Cloudy Bay en Château d’Yquem
- Nam in 2020 een meerderheidsparticipatie in Château d'Esclans met de bedoeling het wereldwijde marktaandeel te versterken van de top rosé cuvées van Château d'Esclans [zoals Garrus (+/- 110 €/ fles)].
- Nam in 2021 een 50% participatie in Armand de Brignac (prestige Champagne)
- Nam in juni 2022 het top wijnhuis Joseph Phelps (Californië – Napa Valley – topwijnen van +/- 300 €/ fles) ) over voor 725 mio $ met als objectief om de LVMH portfolio van uitzonderlijke rode wijnen verder te versterken.
- Nam via Château Cheval Blanc in 2022 (11 ha) en 2006 (8 ha) Château La Tour du Pin Figeac (in totaal 19 ha) over waar de groep zal focussen op top witte Château Cheval Blanc wijnen.
- Verhoogde, via een joint venture met Campari, in december 2022 de participatie in Tannico tot 100%. Tannico is een snel groeiende Italiaanse e-commerce business in wijn en spirits. Dit met als objectief een premium pan-Europese e-commercespeler uit te bouwen.
- De geconsolideerde financiële staten van LVMH (het moederhuis) geven voor 2022:
- Zéér sterke omzetgroei van 23% (waarvan een deel ten gevolge van acquisities) tot 79 mld €
- Zéér goede winstgevendheid (operationele winst): 27% van de omzet ofwel 21 mld €,
- Operationele free cash flow gegenereerd in 2022 (de cash ná aftrek van operationele investeringen en stijging van werkkapitaal): 10.1 mld €
- De beurskapitalisatie overschreed begin januari 2023 400 mld € (i.e. 5 maal de omzet, niet slecht …)
- De geconsolideerde financiële staten van Moët Hennessy (de Wines & Spirits divisie) geven voor 2022
- Zéér sterke omzetgroei van 19% (waarvan een deel ten gevolge van acquisities) tot 7.1 mld €
- Zéér goede winstgevendheid (operationele winst): 30% van omzet ofwel 2.2 mld €.
Deze consolidatie-trend heeft een aantal onvermijdelijke gevolgen:
- De kleinere wijnproducenten (in de US produceert 92% van de wijnproducenten minder dan 60 000 flessen/ jaar – In Europa allicht een vergelijkbaar %) worden grotendeels buiten spel gezet:
- "Grote retailers" willen zakendoen met "grote groothandels" die zaken willen doen met "grote wijnproducenten".
- Deze vraag naar "grotere" wijnproducenten motiveerde een aantal kleinere spelers om méér wijngaarden aan te planten zodat zij de grotere contracten zouden kunnen honoreren. In tijden van wijn-overschotten (zie punt 11.8. van deze blog) is dit echter niet noodzakelijk een verstandige strategie.
- Voor vele van de kleinere spelers wordt het dan ook alsmaar moeilijker om op een kost-efficiënte wijze hun wijn verkocht te krijgen. DTC (zie punt 8 van deze blog) is voor velen echter een oplossing.
- Grote, dikwijls beursgenoteerde groepen, focussen hun relatief belangrijke budgetten vooral op die acties (innovaties, marketing kanalen, acquisities, etc) die passen in hun waarde-creatie model (zij dienen immers hun talloze aandeelhouders te overtuigen). Dit waarde-creatie model kan in een aantal gevallen de kwaliteit van de wijnbeleving door de consument verbeteren (bijvoorbeeld bij Moet Hennessy, maar dan wellicht wél tegen een hogere prijs). Maar dit waarde-creatie model kan in andere gevallen zwaar conflicteren met een “echte” passie voor wijn en de plaats van wijn in ons leven en onze cultuur. Bijvoorbeeld:
- Groepen die betrachten de landbouwonzekerheid maximaal uit hun business model te halen (professioneel "risk management") door bijvoorbeeld:
- De impact van terroir en jaargang te minimaliseren
- Van wijn een standaard constant bevredigende drank te maken die steeds hetzelfde smaakt (zoals Coca Cola). Een voorbeeld van deze evolutie is Barefoot (een merk van Gallo) dat 70 wijnen aanbiedt die, zonder impact van terroir of jaargang, jaar na jaar hetzelfde smaken.
- In de US kosten bubbels 11 $/ fles en witte, rosé en rode wijn 7 $/ fles
- Zie hier een link naar hun wereldwijde website (een beperkt deel van het US gamma wordt ook verdeeld door diverse grootwarenhuizen in België en Nederland).
- Groepen die betrachten om de risico’s ten gevolge van de klimaatverandering maximaal uit hun business model te halen.
- Dit door bijvoorbeeld kunstmatige “druiven” te creëren zodat “reageerbuis”-wijnen kunnen gemaakt worden zonder echte druiven. Dit met als uitgangspunt dat als het mogelijk is om een door de mens gemaakte “hamburger” zonder rundvlees te maken, het ook mogelijk moet zijn om een door de mens gemaakte “wijn” zonder druiven te maken.
- Dus, een verdere uitbreiding van het gamma UPF (Ultra-Processed Food). Zie ook deze blog.
- Groepen die betrachten de landbouwonzekerheid maximaal uit hun business model te halen (professioneel "risk management") door bijvoorbeeld:
- Dit alles zal dan op zijn beurt allicht leiden tot nog meer innovaties zodat uiteindelijk vele consumenten zich zullen moeten tevreden stellen met een blikje “reageerbuis-wijn” bij zijn/ haar “reageerbuis-hamburger”…
- Deze consolidatietrend van de wijnmarkt zal gradueel, maar onvermijdelijk, een “slagveld” veroorzaken. Een interessant boek hierover is “The Rule of Three” van Jagdish Sheth die overtuigend aantoont dat iedere markt uiteindelijk zal gedomineerd worden door:
- Aan de ene kant een drietal grote spelers (allen in principe zeer winstgevend, bijvoorbeeld Gallo en The Wine Group) en
- Aan de andere kant een aantal niche spelers (allen in principe zeer winstgevend, bijvoorbeeld Moët Hennessy)
- De bedrijven die daar tussenin “gevangen” zitten (in principe in het beste geval marginaal winstgevend) zullen gradueel verdwijnen ("any company caught in the middle will be swallowed up or destroyed").
2. KLIMAATVERANDERING
De mondiale bezorgdheid over klimaatverandering wordt intenser en complexer. 15 jaar geleden was het voor de meesten in de wijnindustrie een nicheprobleem. Nu echter niet meer. Immers, het klimaat wordt niet alleen warmer en droger (met record brekende bosbranden in Californië en Australië), maar ook volatieler en extremer (met in verschillende grote wijnregio's ongewoon hevige hagelbuien en late voorjaarsvorst). Een recente studie gepubliceerd in PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences) stelt dat
- Als de planeet opwarmt met 2°C (de bovengrens in het klimaatakkoord van Parijs), 56% van de huidige wijngaarden niet langer geschikt zijn.
- Bij een opwarming met 4%, 85% van de huidige wijngaarden niet langer geschikt zijn.
Wijnbouwers zijn dan ook in toenemende mate aan het uitzoeken hoe zij zich moeten aanpassen:
- In de Bourgogne overweegt men
- In eerste instantie om de klimaat-impact op de stijl van de wijnen te matigen door
- Bourgogne-klonen te gebruiken die meer zuren hebben én later rijpen. Dit zowel voor Pinot Noir (47 officiële klonen, waarvan er op vandaag maar een paar gebruikt worden), als voor Chardonnay (40 officiële klonen, waarvan er op vandaag ook maar een paar gebruikt worden).
- Champagne-klonen te gebruiken
- Alternatieve onderstammen te gebruiken die de rijping kunnen vertragen
- In eerste instantie om de klimaat-impact op de stijl van de wijnen te matigen door
- Oude variëteiten, die niet meer aangeplant zijn vanwege hun moeilijkheid om rijpheid te bereiken, terug te gebruiken.
- Meer extreme maatregelen zoals de selectie van druivenrassen die later rijpen en minder alcohol geven.
- Men denkt aan Cabernet Franc of Syrah; enkelen denken aan buitenlandse druivenrassen met een profiel dat vergelijkbaar is met Pinot Noir, zoals Nebbiolo of Xinomavro.
- Doch wijnbouwers zijn niet zo dol op buitenlandse druivenrassen (“terroir is óók een kwestie van historie”).
- Een shortlist van druivenrassen waarmee zal geëxperimenteerd worden, zou in 2022 voorgelegd worden aan de INAO. Hier is echter zeer weinig evolutie in.
- Bordeaux heeft, na uitgebreid testen en degusteren, reeds in 2021 een INAO goedkeuring verkregen om 6 nieuwe druivenrassen toe te laten:
- Arinarnoa (rood): een kruising tussen Tannat en Cabernet Sauvignon. Geeft wijnen met complexe en aanhoudende aroma's.
- Castets (rood) : een lang vergeten Bordeaux-druivensoort. Wijnen zijn kleurrijk en geschikt om te rijpen.
- Marselan (rood): een kruising tussen Cabernet Sauvignon en Grenache. Wijnen zijn van hoge kwaliteit, kleurrijk, onderscheidend en geschikt voor veroudering.
- Touriga Nacional (rood): een zeer laat rijpende Portugese (in Dâo en Douro) variëteit. De wijnen zijn van uitstekende kwaliteit, complex, aromatisch, vol, gestructureerd, kleurrijk en geschikt voor veroudering.
- Alvarinho (wit): een Portugese druif. Subtiele, zeer aromatische wijnen met een goede zuurgraad.
- Liliorila (wit): een kruising tussen de witte baroque en chardonnay. De wijnen zijn bloemig, krachtig en aromatisch.
- Ook wordt een nieuwe vinificatie techniek uitgetest die de negatieve effecten van klimaatverandering op wijn zou verminderen:
- Door de klimaatverandering rijpen de wijndruiven sneller, met als gevolg wijnen met een lagere zuurtegraad en een hoger alcoholgehalte.
- De druiven vroeger oogsten (wanneer ze niet volledig rijp zijn) biedt geen voldoende oplossing. Deze wijnen hebben immers een te lage kleurintensiteit en wrange tannines.
- Echter door het mengen van wijn van onrijpe druiven met wijn van volrijpe druiven hebben onderzoekers overtuigend aangetoond dat de kwaliteit van de wijn bleek te verbeteren, zowel wat betreft
- De kleurintensiteit,
- Het aroma (intensiteit, kwaliteit en fruit),
- Het mondgevoel (intensiteit en kwaliteit/ de impact op de zuurtegraad bleek minimaal te zijn)
- Het alcoholgehalte (lager).
- Op verscheidene plaatsen wordt tevens gewerkt aan een alternatieve “oplossing”, namelijk het versoepelen van de INAO richtlijnen voor de appellatie-wijnen zodat de richtlijnen meer ruimte geven aan de effecten van de klimaatwijziging.
- Het is echter overduidelijk dat de financiële, culturele en juridische issues niet moeten onderschat worden.
3. DUURZAAMHEID
Duurzaamheid wordt (ook) in de wijnindustrie op verschillende wijzen benaderd.
- Reeds vele jaren ontwikkelen zéér vele wijnbouwers op een beredeneerde wijze een meer duurzame wijngaard en gezondere wijn. Zij zien in dat duurzaam werken de enige optie is voor de lange termijn.
- Er zijn een hoop certificaties die een eigen lastenboek hebben maar er is nog steeds geen uniforme aanpak:
- Biologische wijnen: minder chemische toevoegingen in de wijngaard, maar "iets flexibeler" in de wijnkelder (waar fabrieksgisten, enzymen en sulfiet meestal wél mogelijk zijn),
- Biodynamische wijnen: meestal een stap verder dan biologische wijnen uitgaande van het geloof dat in de natuur en de kosmos alles met elkaar in verband staat en de wijnbouwer dat precaire evenwicht moet respecteren
- Natuurlijke wijnen: biologisch geteelde druiven en in de wijnkelder enkel natuurlijke gisten en geen toevoegingen of sulfieten
- Lutte raisonnée: elke actie van de wijnbouwer in de wijngaard en in de wijnkelder gebeurt weloverwogen en beredeneerd
- Er zijn een hoop certificaties die een eigen lastenboek hebben maar er is nog steeds geen uniforme aanpak:
- De verwachting is dat de “echte” natuurlijke wijnen (die wel “cool” zijn en waarvan het verhaal dikwijls veel beter is dan wat er in de fles zit) ook in 2023 een niche product zullen blijven met een kleine maar wel uiterst loyale aanhang. Te vaak resulteert het bijna fanatiek volgen van de filosofie van natuurlijke wijnen in een product dat beter zou zijn als de hand van de wijnmaker een beetje meer indruk zou hebben gemaakt.
- Recenter werd de focus ook gelegd op duurzame verpakkingsoplossingen. In 2023 wordt verwacht dat de strijd van diverse wijnexperten (zoals Jancis Robinson en Tim Atkin) tegen de zware glazen flessen overgenomen wordt door de grote retailers en wijnproducenten. Dit om hun CO2 footprint, materiaalkosten, transportkosten, etc te reduceren. Ter illustratie,
- Een gemiddelde fles van 500 gr glas vertegenwoordigt 29% van de CO2 footprint van een fles wijn; een zware fles van 1 kg vertegenwoordigt bijna 50%.
- Garçon Wines uit de UK bracht een platte recycleerbare wijnfles van 0,75 cl op de markt die
- Is gemaakt van 100% gerecycleerde PET
- Een gewicht heeft van 63 gram (87% minder dan een gemiddelde glazen fles van 500 gr)
- En 40% meer ruimte bespaart.
- De laatste jaren breiden vele wijnproducenten duurzaamheid verder uit tot economische en sociale verantwoordelijkheid, waaronder het bevorderen van raciale en genderdiversiteit, het zorgen voor werknemers en solidariteit met lokale bedrijven.
- Voor de luxe wijnen ligt er een specifieke uitdaging. De luxemerken zullen moeten aantonen dat ze voldoende duurzaam zijn om jongere consumenten aan te spreken en de uitdaging is om dit te doen zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van het product zelf.
Velen kiezen er trouwens voor om niet gecertificeerd te worden of om het niet op hun labels te vermelden.
Deze onomkeerbare trend naar een weloverwogen en beredeneerde aanpak van duurzaamheid is zowel voor de wijnbouwer (en zijn medewerkers) als voor de wijnliefhebber een zeer goede evolutie die zich ook in 2023 zal continueren !
4. “STAYING-IN” is the "NEW GOING-OUT”
Een restaurant etentje kan zéér charmant zijn.
- Toch is er, reeds vóór COVID-19, een duidelijke trend ontstaan om restaurant etentjes af en toe gewoon te vervangen door of the combineren met gezellige avondjes thuis.
- Tijdens 2020 en 2021 is deze trend, tengevolge COVID-19, natuurlijk in belangrijke mate versterkt.
- De evolutie in deze trend in 2022 en 2023 wordt door Barbara Drew (MW en Events Expert bij Berry Bros & Rudd) goed omschreven: “Ik denk dat thuis echt van lekker eten en wijn genieten een belangrijke trend voor 2023 zal zijn. Na de eerste vlaag van opwinding rond het uitgaan naar restaurants en bars nadat de lockdowns waren opgeheven, erkennen mensen steeds meer dat ingrediënten van hoge kwaliteit, een fles gerijpte wijn en goed gezelschap alles is wat je nodig hebt voor een heerlijke avond - of je nu thuis bent of niet."
- McKinsey omschrijft deze trend als "STAYING-IN" is the "NEW GOING-OUT".
De voornaamste drivers achter deze trend zijn:
- De trend om over te stappen naar gezondere en lijnvriendelijkere voeding, thuis én op restaurant:
- Thuis is dat in principe onder controle van de wijnliefhebber (op voorwaarde natuurlijk dat hij/ zij de juiste aanpak kent)
- Op restaurant ligt dat moeilijker. Restaurant eten is "niet altijd" lijnvriendelijk en gezond:
- Een recente studie in de US waarin niet minder dan 35 000 Amerikanen gedurende 13 jaar werden opgevolgd concludeert dat exact 0.1% van alle maaltijden voldeden aan de richtlijnen van de American Heart Association, dus 1 op 1000 ...
- Zo'n alomvattende studie bestaat niet voor België en/ of Nederland, maar we kunnen er met bijna zekerheid van uitgaan dat de Belgische en Nederlandse horeca weliswaar beter scoort dan die Amerikaanse score van 1 op 1000, maar dat bij de overgrote meerderheid van onze horeca-zaken op dit vlak nog heel veel ruimte voor verbetering is.
- McKinsey definiëert dit als "one of the most consistent long-term food trends".
- Vina Mundi biedt een aantal elementen die wijnliefhebbers helpen in deze overstap naar gezondere en lijnvriendelijke voeding:
- Zie de blog over “Gezonde én lijnvriendelijke voeding”.
- Zie de e-Book "Wine & Food - de meest verrukkelijke combinaties tussen wijn en gerechten" met
- Meer dan 1600 combinaties tussen wijn en gerechten en met
- Gezonde en lijnvriendelijke recepten van meer dan 160 combinaties
- Zie de e-Book "Gezond en Lijnvriendelijk - niet vanzelfsprekend" die binnenkort gepubliceerd wordt.
- Het feit dat alcohol in het verkeer (en in de maatschappij) steeds minder aanvaardbaar wordt
- Het feit dat wijnprijzen in restaurants dikwijls werkelijk overdreven hoog zijn.
- Het scherpe contrast tussen de wijnprijzen in de detailhandel en prijzen in restaurants werd ten gevolge de COVID-19 lockdowns extra duidelijk voor veel restaurantbezoekers.
- Meer dan vroeger twijfelen restaurantbezoekers dan ook of ze wel gelukkig zijn met de exorbitante factoren waarmee restaurants hun aankoopprijzen van wijnen vermenigvuldigen. Zie in deze context ook punt 2 van deze blog.
- Het feit dat de COVID-19 crisis impliceerde dat iedereen gedurende 2020 en 2021 het concept "gezellige avondjes thuis" wel MOEST uitproberen en dan aan den lijve ervaarde dat
- Wat betreft het gerecht het eigenlijk niet zo moeilijk is om thuis een tof gerechtje op tafel te zetten:
- Ofwel zelf gemaakt op basis van goede recepten (zie hier het kwalitatieve aanbod van Vina Mundi)
- Ofwel afgehaald bij een restaurant of traiteur in de buurt
- Wat betreft de wijn dit toelaat om de extreme marges, die restaurants nemen, te vermijden zodat de wijnliefhebber de keuze heeft om
- De wijn die hij/ zij in het restaurant zou nemen zelf aan te kopen tegen max 30% van de prijs in het restaurant
- Ofwel te opteren voor een beduidend betere wijn.
- Én dat het thuis zéér gezellig kan zijn. Wat wijzelf reeds ontelbare keren ervaren hebben is dat onderstaande formules zéér goed scoren:
- Een restaurant avondje zóó plannen dat, ná het etentje, de avond thuis wordt verdergezet met een speciaal wijntje (deze aanpak is in feite vergelijkbaar met een mooie Piemontese traditie om na een etentje nog een tijdje te blijven napraten, met een fles oude Barolo erbij ...)
- Een etentje thuis zóó plannen, dat vóór het etentje een uitgebreid aperitief genomen wordt (met top aperitiefhapjes) in een goede wijn- of restobar (waar een echte ‘bar vibe’ hangt én waar de kleine gerechtjes de traditionele bar bites ver overstijgen).
- Wat betreft het gerecht het eigenlijk niet zo moeilijk is om thuis een tof gerechtje op tafel te zetten:
Als je op zoek bent naar een aantal toffe en gevarieerde formules om het thuis gezellig te maken én om tegelijk je wijnkennis uit te diepen, check dan even de tips in deze blog.
5. EVOLUTIE NAAR BETERE WIJNEN
Vele wijnliefhebbers evolueren onmiskenbaar naar “betere” wijnen:
- De COVID-19 crisis heeft deze trend versneld:
- Velen hadden de neiging om meer geld te besteden aan persoonlijke traktaties en luxe.
- Wijnliefhebbers met een mooie wijnkelder hadden andere overwegingen, namelijk (zoals mooi omschreven door wijnexpert Tom Jarvis):
- “In de Covid-context is de vraag ‘wanneer en onder welke omstandigheden drink ik mijn beste wijnen’ voor velen sterk vereenvoudigd. Carpe diem is namelijk toepasselijker dan ooit.
- De gedachte om na een eventuele COVID-19 besmetting deze wijnen on-gedronken achter te moeten laten heeft vele wijnliefhebbers in actie gezet. Zij delen dan ook met hun wijnvrienden hun aanhoudende, bewonderenswaardig gedisciplineerde aanvallen op hun wijncollectie.
- Zelfs hun nummer één flessen worden bedreigd !”
- Ook argumenteerden vele wijnliefhebbers tijdens de lockdowns “Op restaurant zouden we makkelijk 50 € betalen voor een middelmatige wijn. Thuis kunnen we voor deze 50 € echter genieten van een topwijn. Waarom niet?”
- Zo bouwden zij aan een gewoonte om regelmatig te genieten van een topwijn; een gewoonte die zij, ook ná de COVID-19 crisis, liefst willen continueren.
- Ook de toename van wijnkennis (zie punt 9 in deze blog) impliceert onvermijdelijk dat wijnliefhebbers evolueren naar betere wijnen.
- Ondanks de impact van inflatie en energiecrisis wijzen verschillende studies erop dat zowel de jongere als de oudere wijnliefhebbers duidelijk minder wijn drinken, maar wél betere wijnen:
- De jongere wijnliefhebbers zoeken naar wijnen/ wijndomeinen die meer authenticiteit en duurzaaamheid bieden. En dit soort waarden wordt eerder geassocieerd met de betere wijnen dan met de in massa geproduceerde bulkproducten. Deze trend is trouwens ook duidelijk bij andere alcoholische dranken zoals bier en gin waar deze trend zich ook doorzet, ondanks de meestal hogere kostprijs dan de supermarktmerken.
- De oudere wijnliefhebbers, waar de impact van inflatie en energiecrisis meestal minder weegt, verfijnen hun smaakprofiel binnen hun favoriete appellaties (andere crus, wijndomeinen en jaren) maar ook door op zoek te gaan naar compleet nieuwe ontdekkingen.
- "Premium wine is not recession-proof, but it is recession-resistant"
- Bijkomend biedt Coravin (waarmee je wijnen per glas kan schenken, en de rest van de flessen nog weken, maanden of jaren kan wegleggen) aan die wijnliefhebbers een totaal nieuwe dimensie om te genieten van mooie wijnen, die tevens perfect past in de nieuwe mindset "drink less, but drink better".
Deze betere wijnen komen bij de wijnverzamelaars
- Dikwijls uit hun sinds jaren opgebouwde wijncollectie,
- Maar worden natuurlijk ook meer dan ooit gekocht via één van de betere webshops (zoals deze “juweeltjes” die door Vina Mundi worden aangeboden).
Dit alles impliceert dat mooie wijnen drinken, maar ook een mooie wijncollectie aanleggen, in groeiende mate een populaire passie wordt. Zie:
- De blog over een uitzending op FOX News over "The new Lamborghini" en
- De e-Book "Hoe een eigen wijncollectie uitbouwen - zonder teleurstellingen"; een e-Book die
- Je een compleet overzicht biedt van de noodzakelijke aandachtspunten en potentiële teleurstellingen bij het uitbouwen van een wijncollectie én
- Je adviseert hoe je deze risico's niet enkel kan vermijden maar zelfs kan ombuigen naar werkelijk significante voordelen.
- De blog "Een perfect geschenk?" over hoe menige wijnliefhebber zijn passie tracht over te brengen op zijn/ haar (klein-)kinderen.
6. E-COMMERCE
E-commerce stijgt wereldwijd explosief: van 15% in 2019 naar 22% in 2022 en (volgens o.a. Morgan Stanley) naar 27% in 2026 (met uitschieters van 45% in Z Korea …). Aanvankelijk was COVID-19 de grootste driver (online winkelen bood immers een praktisch alternatief omdat winkellocaties sloten en mensen binnen bleven om het virus te vermijden). Maar nu consumenten weer persoonlijk kunnen winkelen, blijft e-commerce nog steeds explosief stijgen. De belangrijkste factoren die deze groei forceren zijn:
- Steeds toenemend internetgebruik en verhoogde acceptatiegraad van digitale media
- Enorme vooruitgang in technologie (bijvoorbeeld 5G en automatisering)
- De grote "digital-first" bedrijven (waar het digitaal denken in het DNA zit) die hun competenties gebruiken om nieuwe e-commerce markten aan te boren
- De wildgroei aan startups met innovatieve bedrijfsmodellen
- Fascinatie bij vele klanten omdat elke succesvolle digitale innovatie de lat hoger legt voor alle anderen
- Het enorm potentieel van digitale klanten die e-commerce voor het eerst probeerden tijdens COVID-19, maar het nog niet volledig hebben overgenomen.
Deze evolutie heeft natuurlijk een enorme invloed op de ganse range van bedrijven (van digital-first bedrijven tot de kleinhandel zonder enige digitale ondersteuning):
- De uitdaging voor zéér veel bedrijven is om hun strategie te aligneren met de nieuwe realiteit:
- Door af te stappen van de achterhaalde kijk op e-commerce:
- E-commerce is geen "toevoeging" aan de bestaande kleinhandel
- Maar het digitale en het fysieke dienen optimaal te worden geintegreerd
- Door het product- en dienstenaanbod te aligneren met de veranderende vraag en steeds hogere verwachtingen van klanten
- Door in de winkelpanden optimaal in te spelen (qua inrichting en personeel) op
- Zowel online klanten (die snel in en uit willen omdat ze in de webshop hun keuze reeds grotendeels gemaakt hebben)
- Maar ook op andere klanten die persoonlijk willen winkelen met een high-touch service
- Door klanten aan te trekken met andere lokkers dan alleen het kopen van het product
- Etc
- Door af te stappen van de achterhaalde kijk op e-commerce:
- De leegstand van winkelpanden zal belangrijk blijven:
- De leegstand is in België gestegen van 5.1% in 2008 naar een piek van 11.9% midden 2021. De voornaamste redenen zijn
- De opkomst van e-commerce én
- De stijging tussen 2008 en 2020 van het aantal m² winkeloppervlakte met 20%
- In 2022 is er echter een lichte daling naar 11.3% ingezet, vooral ten gevolge
- Een stagnatie in het aanbod van winkelruimte ten gevolge
- De afbouw van de stijging in m² baanwinkels én
- De ombouw van bestaande winkelpanden in de stadscentra naar niet-handels functies.
- Door een daling in sluitingen van handelszaken door het “einde” van de Covid crisis
- Door een daling van de huurprijzen van winkelpanden in stadscentra: in 2022 was voor grote panden een reductie van 35% geen uitzondering/ voor kleinere panden was dat gemiddeld 10-15%
- Een stagnatie in het aanbod van winkelruimte ten gevolge
- Omwille van diezelfde redenen wordt ervan uitgegaan dat de leegstand ook in 2023 licht zal dalen.
- De leegstand is in België gestegen van 5.1% in 2008 naar een piek van 11.9% midden 2021. De voornaamste redenen zijn
De explosieve stijging in e-commerce impliceert ook een steeds betere klantervaring voor de consument:
- Het aanbod van producten en diensten:
- Extreem volledig aanbod in de diverse webshops, een aanbod dat zelfs de allergrootste winkel nooit kan aanbieden
- Productinfo wordt vollediger én makkelijk vergelijkbaar tussen de verschillende webshops
- Evolutie naar totaaloplossingen en experiences
- De prijs-competitiviteit van de door iedere webshop aangeboden producten en diensten kan zéér makkelijk vergeleken worden
- Veiligheid en gemak van digitale betalingen
- Snelheid en gemak van leveringen
- Permanente optimalisatie op vlak van klantvriendelijke technologie en business modellen
- Etc
Echter, niet alle e-commerce initiatieven zijn een succes.
- Een voorbeeld zijn de grootse initiatieven zoals WSJwine, NPR wine club of Winc wine club (in deze paragraaf benoemen we deze initiatieven als "shop") die recent ook in Europa (ten dele) worden gekopieerd
- Het business model van deze initiatieven is:
- De shop dient de beschikking te hebben over een ruim adressenbestand (bijvoorbeeld zoals WSJwine de beschikking had over de coordinaten van alle Wall Street Journal krantenabonnees)
- De shop werkt dan samen met een grote wijngroothandel:
- Die vooral focust op het opkopen van wijnoverschotten tegen bradeerprijzen (in deze context, alleen al de minder prestigieuze Bordeaux appellaties zouden met wijnoverschotten zitten van naar schatting meer dan 100 mio flessen - zie ook punt 11.8.):
- Wijnoverschotten die WEL onder een private label (een eigen etiket met minimale verwijzing naar de oorsprong) kunnen opgekocht worden of
- Wijnoverschotten die NIET onder een private label opgekocht kunnen worden, maar waarvoor zij het recht op alleenverkoop eisen
- Die met deze aanpak kan verzekeren dat de consument voor deze wijnen
- Géén beoordelingen van wijncritici over de kwaliteit van het wijndomein en de wijnen zal kunnen vinden
- Géén marktprijs voor deze wijnen zal kunnen vinden; de wijngroothandel is immers de enige aanbieder
- Die dan
- Een maximale flexibiliteit heeft om een verhaaltje rond de wijn te construeren dat "aantoont" dat de consument een "topwijn" kan aankopen met een "uitzonderlijke korting" (weliswaar ten opzichte van de door henzelf bepaalde "adviesprijs")
- Aan de shop een advertentie aanbiedt waarin de wijnen gepromoot worden rond het verhaaltje
- Die vooral focust op het opkopen van wijnoverschotten tegen bradeerprijzen (in deze context, alleen al de minder prestigieuze Bordeaux appellaties zouden met wijnoverschotten zitten van naar schatting meer dan 100 mio flessen - zie ook punt 11.8.):
- De shop lanceert dan de door de wijngroothandel geconstrueerde advertentie met het wijn-aanbod (soms als abonnement, bijvoorbeeld iedere maand een pakket van 12 flessen) naar haar ruim adressenbestand en betracht zo een maximale verkoop te realiseren.
- Het "motiverende" aan dit business model is dat
- Wijnen opgekocht worden aan bradeerprijzen
- Deze wijnen kunnen verkocht worden met een "super korting" op adviesprijzen die de wijngroothandel zelf kan bepalen
- De shop en de wijngroothandel de resulterende extreme marge kunnen "verdelen".
- Echter:
- De shop heeft geen wijnexpertise in huis
- De shop vertrouwt 100% op de wijngroothandel (zowel wat betreft de kwaliteit van de wijn, de prijszetting als "het verhaaltje").
- De wijngroothandel heeft dan ook een véél sterkere onderhandelingspositie dan de shop in de negociaties over de verdeling van de gegenereerde marge (hetgeen meestal niet in het voordeel van de shop speelt ...)
- Het verhaaltje wordt in principe makkelijk doorprikt door de meeste wijnliefhebbers (maar kan wel een aantal onervaren wijnliefhebbers overhalen om de wijn te bestellen)
- Het business model houdt geen rekening met de "best practices" in strategie ontwikkeling die stellen dat:
- Een (e-commerce) business uitbouwen, zonder de kerncompetenties over het aangeboden product te bezitten, een zeer zwaar risico op falen inhoudt
- Best uitgegaan wordt van de in de organisatie aanwezige kerncompetenties (zoals bij WSJwine de creatie van kwalitatieve journalistieke inhoud); kerncompetenties die stap voor stap kunnen uitgebreid worden met aangrenzende competenties (zoals bijvoorbeeld het aanbieden van die inhoud via alternatieve platforms).
- De shop heeft geen wijnexpertise in huis
- Veel van deze initiatieven eindigen (nadat soms vele tientallen miljoenen venture kapitaal opgesoupeerd zijn) dan ook:
- In poblemen (bijvoorbeeld Naked Wines),
- In een vereffening (bijvoorbeeld WSJwine en NPR wine club) of
- In faillissement (bijvoorbeeld Winc Wine Club dat in december 2022 Chapter 11 aangevraagd heeft)
7. DE “CHOCK TO LOYALTY”
Sommigen dachten dat de onzekerheid tengevolge de Covid-19 crisis, de inflatie en energiecrisis de consument zou motiveren om trouw te blijven aan zijn klassieke leveranciers.
Maar integendeel, onder meer gelinkt aan de enorme groei in online winkelen en het gemak om online de aanbiedingen van verschillende leveranciers te vergelijken, is de consument/ wijnliefhebber beduidend meer bereid om van leverancier te wisselen: de “shock to loyalty”. Diverse analyses geven aan dat wereldwijd gemiddeld 88% van de consumenten er geen probleem mee heeft om hun klassieke leveranciers in te wisselen voor andere (dikwijls online) leveranciers met als argumentatie dat ze beter wensen in te spelen op:
- De meest competitieve prijs (de #1 reden om van leverancier te veranderen). Zie in deze context ook deze blog.
- Het gezochte kwaliteitsniveau (de #2 reden om van leverancier te veranderen)
- De beschikbaarheid van het gezochte product:
- Een winkel kan immers een breed gamma aanbieden
- Maar in alle webshops samen is het gamma natuurlijk véél en véél groter
- Het gemak van het koopproces zodat alle relevante aspecten van de aankoop op een eenvoudige en betrouwbare wijze kunnen beoordeeld worden:
- Een betrouwbaar inzicht in de prijszetting:
- Sommige webshops (o.a. Vina Mundi) geven voor iedere wijn
- De gemiddelde marktprijs zoals gepubliceerd door Wine Searcher én
- De korting op deze gemiddelde marktprijs.
- Sommige concullega's verkopen liefst "in vertrouwen"
- Anderen bieden 20% (soms zelfs 60%) korting, maar op een "adviesprijs" die "iets" hoger licht dan de marktprijs
- Sommige webshops (o.a. Vina Mundi) geven voor iedere wijn
- Een betrouwbaar inzicht in de prijszetting:
- Voldoende info over de wijn, de scores en proefnotities van wijncritici, de combinatie met hapjes en gerechtjes, etc
- De mogelijkheid om proefpakketten te bestellen
- Geen commerciële druk van een overijverige verkoper
- Gemak en snelheid van levering
8. DTC
Vele producenten hebben, onder andere onder impuls van de boom in e-commerce en de consolidatie in de wijn business, geïnvesteerd in een digitaal Direct To Consumer (DTC) - verkoopkanaal.
Zo'n DTC kanaal kan een producent immers diverse voordelen bieden, bijvoorbeeld:
- Verbeteren van zijn inzicht in de behoeften van de eindgebruiker
- Opbouwen van persoonlijke relaties met de eindgebruiker
- Verbeterde positionering van zijn merk
- Testen van innovatie in producten en diensten én
- Waarschijnlijk het belangrijkste voordeel, het stimuleren van de verkoop.
- Dit met een "step-by-step" benadering
- In een eerste fase zullen conflicten met de "vroegere" verdelers van betrokken producent allicht geminimaliseerd worden (bijvoorbeeld door enkel een exclusief e-commerce assortiment te creëren),
- Maar stap voor stap zal natuurlijk een grotere focus gelegd worden op het maximaal stimuleren van de verkoop via het DTC kanaal en het optimaliseren van de investering hierin.
- DTC is een oplossing voor de vele kleinere wijnproducenten (geschat op 90% van het totaal aantal producenten) die, tengevolgde de consolidatie trend (zie punt 1 hierboven), alsmaar moeilijker op een kost-efficiënte wijze hun wijn verkocht krijgen aan de klant.
Om zo'n DTC business model succesvol uit te rollen dienen echter een aantal criteria goed gemanaged te worden:
- Het DTC aanbod dient een uitzonderlijke klantenervaring te bieden, zoals bijvoorbeeld
- Château de Pommard, onder leiding van Michael Baum, de "nieuwe" eigenaar van Château de Pommard
- Abadia Retuerta, een hotel en wijndomein in Ribera del Duero
- Het DTC aanbod dient afgestemd te worden met het operating en logistiek model
- De kost voor het werven van een nieuwe klant dient op te wegen tegen de voordelen van een loyale klant die nog "vele" online bestellingen zal plaatsen; het heeft immers geen zin om zwaar te investeren in klantenwerving indien iedere klant slechts een éénmalige aankoop zal doen.
- DTC vereist bij de producent de opbouw van een aantal nieuwe competenties (door middel van acquisities, of door middel van het zelf opbouwen dmv aanwervingen en opleidingen of dmv samenwerking met partners).
Deze trend is nu duidelijk geactiveerd en zal in eerste instantie vooral uitgerold worden bij de professionelere/ grotere producenten. Na 2022, dat een stagnatie kende als correctie na de boom tijdens de COVID-19 crisis, zijn de meeste spelers er echter van overtuigd dat de DTC verkoop in 2023 terug significant zal groeien (vooral in het segment van de betere/ duurdere wijnen).
9. WIJNKENNIS
De (op wereldschaal) grootste aanbieder van degelijke wijncursussen [WSET] ziet reeds verscheidene jaren een groei in het aantal afgestudeerden van 15 tot >20% per jaar! De voornaamste drivers voor deze groei zijn:
-
Wijn (drinken, verzamelen en zelfs alleen maar praten over wijn) is in groeiende mate een populaire passie geworden.
- Wijnliefhebbers beseffen dat je meer geniet van een wijn wanneer je de wijn bewust proeft en er minstens minimale wijnkennis over hebt.
- De groeiende belangstelling/ waardering voor wijnen van wijnproducenten die de nadruk leggen op de unieke kenmerken van hun terroir en de traditionele wijnbereidingstechnieken die daarbij horen, motiveert wijnliefhebbers om een degelijke wijnkennis te ontwikkelen.
- Voor deze wijnliefhebbers die gradueel een eigen wijncollectie wensen uit te bouwen is het niet onbelangrijk om voldoende wijnkennis te ontwikkelen om op een goed doordachte wijze wijn aan te kopen en de wijnvoorraad te beheren.
- Een verandering in het drinkgedrag:
- Omdat natuurlijk óók wijnliefhebbers meer en meer aandacht hebben voor gezondheid, evolueren velen naar "minder volume maar betere kwaliteit"
- Deze evolutie naar betere kwaliteit impliceert dat de behoefte aan wijnkennis toeneemt; een wijnliefhebber die een topwijn op tafel zet is immers meer geneigd om wijnkennis te verwerven dan iemand die kiest voor basiswijnen
Bijkomend is de recente significante shift van "face-to-face" opleidingen naar "online" opleidingen:
- Een noodzaak tijdens de COVID-19 crisis
- Een gemak voor personen met een drukke agenda:
- Je neemt iedere module van de wijncursus door op het moment dat het je best uitkomt
- Face-to-face opleidingen impliceren dat je je moet kunnen vrijmaken op de vastgelegde data en uren.
- Een "face-to-face" cursus is véél saaier en eentoniger dan een online cursus:
- Een "face-to-face" cursus heeft meestal slechts één docent
- Een online cursus heeft per module soms gemiddeld 20 docenten (na een cursus van 6 modules heb je dus een faculty gehad van > 100 docenten, ieder met een eigen stijl en focus in zijn/ haar presentatie).
- Een online wijncursus vraagt weliswaar iets meer discipline van de cursist dan een face-to-face cursus, maar cursisten die deze discipline niet kunnen opbrengen
- Zullen ook de discipline niet kunnen opbrengen voor de verdere uitdiepig van hun wijnkennis ná de basiscusrsus en
- Opteren op dat moment in hun wijn-traject dan ook best voor een basis-wijncursus die in iedere stad aangeboden wordt door avondscholen, wijnhandelaars, kookclubs, etc.
Kwalitatieve online wijnopleidingen zijn dan ook extreem populair geworden. Óók de online wijncursussen van Vina Mundi die de wijnliefhebber thuis (met de partner, een wijnvriend(in) of op zichzelf) kan volgen:
- Een zéér degelijke wijncursus die tevens een gestructureerde aanpak biedt om het smaakprofiel "onbeperkt" uit te diepen
- Een reeks kwalitatieve masterclasses die ieder focussen op een van de top wijnregio's of op specifieke thema's.
10. APPS
De kwaliteit van de Apps die bijvoorbeeld proefnotities, scores en de gemiddelde marktprijs geven, verbetert jaar na jaar. Wanneer een wijnliefhebber geconfronteerd wordt met een wijnaanbod in een restaurant, webshop, wijnhandel of grootwarenhuis, dan kan hij/ zij met deze Apps makkelijk checken of het wijnaanbod
- In zijn/ haar smaakprofiel valt en
- Een aanvaardbare prijs/ kwaliteit heeft ("in vertrouwen kopen" of "een hoog kortings % op een veel te hoge basisprijs" of "een mooi verhaaltje over de wijn" voldoen immers niet meer).
Deze Apps kunnen eigenlijk in twee groepen opgedeeld worden:
- Apps die gebaseerd zijn op de input van wijnliefhebbers (soms zeer ervaren, maar soms ook echt onervaren)
- Apps van professionele wijncritici die zich vooral richten op het duurdere gamma:
- Zij bieden slechts een (soms zeer) beperkte hoeveelheid info gratis aan en
- De meer relevante info (die dan dikwijls te overvloedig is voor de niet-professionele wijnliefhebber) is enkel toegankelijk mits een abonnement van gemiddeld 100 - 150 € per App.
Zie hier (punt 1) weblinks naar de, op vandaag, meest interessante Apps.
11. EVOLUTIE IN WIJNSTIJLEN
11.1 Top Appellaties
Een significante trend (reeds enkele jaren bezig) is de significant dalende invloed van Bordeaux en hiermee samenhangend de zoektocht van wijnliefhebbers, die voor Bordeaux afhaakten omwille van te hoge prijzen, naar topwijnen uit een breder scala van wijnregio’s.
Dit heeft natuurlijk een significante impact op de prijsevolutie, zoals hieronder samengevat (de gemiddelde Liv-Ex-1000 prijsevolutie/ jaar over 3 jaar eindigend op 30-Jun-2022):
Deze trend hangt ook samen met de evolutie in het smaakprofiel. Zoals Tom Ieven (sommelier Hof Van Cleve) stelt: “ Waar de meeste liefhebbers vroeger krachtigere en intensere wijnen dronken, zoeken ze nu meer finesse en elegantie in wijn. Een goede evolutie! “
Zie hier het aanbod van Vina Mundi in dit top gamma.
11.2. Bubbels
Dé trend in mousserende wijnen is dat bubbels niet enkel meer geserveerd worden als aperitief en bij speciale gelegenheden, maar dat de bubbels gewoon de gelegenheid zijn geworden. Zoals Lilly Bollinger stelde:
- I drink it when I'm happy and when I'm sad.
- Sometimes I drink it when I'm alone.
- When I have company I consider it obligatory.
- I trifle with it if I'm not hungry and drink it when I am.
- Otherwise I never touch it, unless I'm thirsty.
De COVID-19 crisis heeft deze trend in 2020 tijdelijk afgezwakt, maar reeds in 2021 en zeker in 2022 zagen we terug record omzetten:
- Zowel in Champagne waar in 2022 326 mio flessen zijn verkocht (een recordomzet van > 6 mld €).
- Maar ook in de lagere prijsklassen waar, in combinatie met de effecten van klimaatverandering, relatief nieuwe appellaties ademruimte krijgen om significant te groeien.
Twee andere trends zijn
- Dat de bubbels droger worden: het aandeel van Extra Brut en Brut Nature groeit uitzonderlijk snel en zelfs de Brut wordt droger (bijvoorbeeld Dom Pérignon bevatte vroeger na dosage 10 gr suiker/ liter en nu nog 7 gr).
- De top champagnes meer en meer opgenomen worden in portfolio's van investererders
11.3. Rosé
In de voorbije jaren zagen we een trend naar “Rosé all day” hetgeen impliceerde dat sommige wijnhandels een aanbod hadden van tientallen prettige en goedkope rosés die nauwelijks van elkaar verschilden.
Sinds 2022, en naar verwachting ook in 2023, zien we:
- In de rosé markt een trend van premiumisatie. Het feit dat LVMH [reeds (mede)eigenaar van verscheidene top wijnhuizen begin 2020 een meerderheid heeft genomen in Château d'Esclans met de bedoeling het wereldwijde marktaandeel te versterken van de top cuvées van Château d'Esclans [zoals Les Clans (+/- 50 €/ fles) en Garrus (+/- 110 €/ fles)] is een stap in deze richting.
- De opkomst van mousserende rosé. Het feit dat Miraval (de Provence rosé van Brad Pitt) met de Rosé Champagne Fleur de Miraval (340 €/ fles) “de allerbeste rosé champagne” wil maken:
- Voorlopig is het nog niet de allerbeste rosé champagne. Fleur de Miraval moet immers nog een 20-tal rosé champagnes laten voorgaan (nl de top cuvées van Louis Roederer/ Dom Perignon/ Krug/ Bollinger/ Jacques Selosse/ Billecart-Salmon/ Taittinger/ Ruinart/ Veuve Cliquot/ Laurent Perrier/ Egly-Ouriet/ etc).
- Qua prijszetting zit de Fleur de Miraval tegen 340 €/ fles
- Flink (tot 180%) boven een aantal rosé champagnes die beter scoren
- Maar een aantal van die beter scorende rosé champagnes kosten > 5 maal meer.
- Er is dus nog "room for improvement" ...
11.4. Witte wijnen
Jarenlang werd witte wijn door velen gezien als als een soort opwarming voordat het tijd was om het echte spul te drinken: rode wijn. Echter,
- De wijdverbreide trend naar een lichter dieet wakkert de vraag naar witte wijnen aan.
- Wat witte wijn aan tannines mist, wordt ruimschoots goedgemaakt in termen van textuur en flexibiliteit.
- Bijkomend, wanneer wijnliefhebbers het frisse en leuke profiel van dagdagelijkse witte wijnen beginnen te apprecieren, beginnen ze ook interesse te tonen voor meer kwalitatieve stijlen met een langere rijpingsperiode.
Een typisch voorbeeld van deze duidelijke trend zien we in Rioja:
- De verkoop van de Rioja Blanco verdubbelde tussen 2012 en 2021 naar 10% van de totale Rioja productie
- Minder kwalitatieve wijngaarden voor rode Rioja worden gerooid en terug aangeplant met vooral Viura (een verdubbeling tussen 2015 en 2022)
- Veel top producenten trachten om kwalitatieve wijngaarden met oude wijnstokken op te kopen
- Natuurlijk veel dagdagelijkse wijnen, maar ook top Rioja Blanco cuvées die hoog scoren, bijvoorbeeld:
- Viña Tondonia Reserva en Gran Reserva Blanco van Lopez de Heridia (gemiddeld resp 94-93 punten)
- Castillo Ygay Gran Reserva Especial Blanco van Marques de Murietta (gemiddeld 96 punten)
10.5. Sauternes
Sauternes is niet langer gefocust op zoete wijnen, maar evolueert naar een belangrijk centrum van droge witte Bordeaux.
- Behalve de absolute top zoals Yquem, zijn de zoete wijnen namelijk onvoldoende winstgevend
- De zoete botrytis wijnen worden vooral in omloop gehouden als een knipoog naar sentiment en traditie
- Een typisch voorbeeld is Château Guiraud dat recent een nieuw merk lanceerde: "Grand Vin Blanc Sec".
- "Traditie is leuk, maar winst is zoeter"
11.6. Napa Valley (Californië)
De trend voor Napa Valley wijnen is negatief voor 2023 en ná 2023:
- Door de Tech ontslagen in de Bay Area zullen veel klanten voor de dure Napa Valley wijnen afhaken
- Tegelijkertijd wordt verwacht dat de hoge instapprijs van veel Napa Valley wijnproeverijen het wijntoerisme meer en meer zal afremmen
- Ook impliceert de trend naar lichtere witte wijnen dat de zware chardonnay's uit Napa Valley minder goed in de markt liggen
- Daarbij komt dan nog dat veel Napa Valley wijnhuizen moeite hebben om al hun eersteklas wijnen te verkopen (en ze verplicht worden om de "overschotten" te bottelen als private labels die losgekoppeld zijn van het merk van het wijnhuis).
11.7. NOLO: No- & Low Alcohol
Vooreerst, daar wijn (volgens de International Organisation of Vine and Wine (OIV)) wettelijk moet voldoen aan een aantal criteria, nl "drank die het resultaat is van de alcoholische gisting van verse druiven of druivenmost met een alcoholgehalte van minstens 8,5%", is NOLO geen wijn.
Toch is NOLO een trend die relevant is in deze blog over wijntrends. Immers:
- NOLO sheeft een significante impact op de wijn business in de komende jaren. Steeds meer wijnconsumenten (vooral, maar niet enkel, tieners, twintigers en dertigers) concentreren zich op hun gezondheid en welzijn en opteren voor NOLO. De grote meerderheid van de NOLO consumenten onthoudt zich niet helemaal van alcohol, maar ze zoeken dranken met minder alcohol: "sober curious".
- Zelfs sterrenrestauants zoals The Jane en Hof Van Cleve bieden
- Naast hun wijnarrangementen van respectievelijk 145 en 160 €/ persoon
- Ook alcoholvrije pairings aan (voorlopig weliswaar enkel sappen en infusies en nog geen NOLO wijnen) tegen respectievelijk 115 en 130 €/ persoon.
- Daar de productie van NOLO "wijnen" (nog) niet resulteert in "aangename dranken" schakelen vele NOLO drinkers over naar bier zonder alcohol
- Echter, het maken van druivenras- en terroirspecifieke NOLO "wijnen" is allicht een innovatie-project waarop grote groepen zoals E&J Gallo, The Wine Group en mogelijk ook Constellation met volle focus zullen werken (zie punt 1 hierboven); NOLO kan voor hen immers een belangrijke markt worden. Voor 2023 zijn er echter geen indicaties dat iemand op het punt staat om een doorbraak te kunnen aankondigen.
11.8. Wijn-overschotten
Vele wijnbouwers zitten met de handen in het haar omwille van wijn-overschotten en de resulterende neerwaartse druk op de verkoopprijzen:
- Op wereldschaal bedragen de wijnoverschotten meer dan 1 miljard liter.
- Meer specifiek, bij de kleinere Bordeaux appellaties bedroegen de wijnoverschotten einde 2022 +/- 100 mio liter.
De voornaamste oorzaken hiervan zijn:
- Een steeds toenemende wijnproductie tengevolge
- De groei in nieuwe spelers gedurende de voorbije 10-15 jaar
- De evolutie in oenologie en technologie (maar ook in een aantal gevallen klimaatverandering) die vele oogsten, die vroeger totaal zouden mislukken, redt
- Een dalende wijnconsumptie door
- De trend dat alcohol in het verkeer steeds minder aanvaardbaar wordt
- Het feit dat veel mensen uit gezondheidsredenen minder wijn drinken (maar wel betere wijn willen drinken)
Dit impliceert dat
- Een aantal overheden belangrijke steunmaatregelen neemt, o.a.
- Compensatie voor wijndomeinen die hun opbrengsten beperken,
- Compensatie (in Frankrijk in 2023 een compensatie van 0.80 €/ liter wijn) voor de distillatie van wijn tot industriële alcohol,
- Organisatie van “cellar sharing” (namelijk om beschikbare stockage ruimte voor wijn beschikbaar te maken voor wijndomeinen die met grote overschotten geconfronteerd worden die ze niet zelf meer kunnen stockeren).
- Veel wijnbouwers zelf ingrijpen door hun druiven-opbrengsten te beperken o.a. door
- Een intensere ‘groene oogst’ (het uitdunnen van de potentiële oogst zodat er minder druiven zullen worden geplukt)
- Wijngaarden te rooien en in de plaats andere landbouwproducten te telen.
Dit alles verplicht wijndomeinen met belangrijke wijn-overschotten om
- Kortingen te gebruiken om de voorraden te verminderen via hun 3 verkoopkanalen:
- De eindgebruiker:
- Het kanaal met meestal het kleinste volume, maar wel de hoogste verkoopprijzen
- Zie in deze context ook de DTC trend (besproken in punt 8)
- Wijnhandel en horeca:
- Het kanaal met meestal een ietwat groter volume, maar lagere doch nog aanvaardbare verkoopprijzen
- Groothandels en negociants:
- Het kanaal met eventueel zeer grote volumes, maar (soms extreem) lage verkoopprijzen. Een voorbeeld, de bulkverkopen van Spaanse wijn bedroegen in 2022 in totaal 1.2 miljard liter tegen een gemiddelde verkoopprijs van 0.49 €/ liter. België importeerde 10.2 miljoen liter tegen een gemiddelde aankoopprijs van 0.63 €/ liter en Nederland importeerde 3 miljoen liter tegen een gemiddelde aankoopprijs van 0.94 €/ liter, of gemiddeld 0.70 €/ liter.
- Deze wijnen worden met tankwagens aangevoerd en in België/ Nederland gebotteld in flessen, vaten, etc. Met een "mooi verhaaltje" worden deze wijnen veelal via de horeca verkocht. Dit business model impliceert
- Bradeerprijzen voor de wijnbouwer (0.70 € per liter)
- Extreem hoge marges voor importeur en horeca (tot 30-35 €/ liter)
- Zie in deze context ook de strategie van bepaalde importeurs besproken in het laatste punt van punt 6.
- De eindgebruiker:
- Dit proces te optimaliseren met een gebalanceerde focus op
- De netto opbrengst, maar ook op
- Het opbouwen van persoonlijke relaties met de eindgebruiker.
Eventuele feedback op deze blog is altijd welkom !