Intro | Tijdens zijn laatste levensjaren schilderde Bartolo Mascarello etiketten met de hand en gebruikte hij dit om zijn visie te verkondigen. Zo zette hij op de 1999 etiketten “No Barrique, No Berlusconi” waarmee Bartolo zich hardnekkig afzette tegen de modernisten die o.a. de traditionele grote Slavonische eiken vaten van duizenden liters (botti) vervingen door kleine barriques om zo vlugger drinkbare Barolo's (met minder tannines) op de markt te kunnen brengen - de "laatste der Mohikanen", zoals hij zich graag noemde. Bartolo zijn Barolo's zijn dense maar elegante wijnen met een enorm bewaarpotentieel. |
---|---|
Appellatie | Barolo is de belangrijkste appellatie van Piemonte (NW Italië) en in 1980, toen de DOCG classificatie werd ingevoerd in Italië was Barolo een van de 3 wijnen die deze DOCG status kregen (samen met Brunello di Montalcino en Vino Nobile di Montepulciano). Hugh Johnson stelt de (retorische?) vraag "Is Barolo de beste rode wijn van Italië?". Barolo wordt ook wel "De wijn der koningen en de koning der wijnen" genoemd. De appellatie omvat 11 gemeenten die allemaal een eigen terroir hebben, waardoor subtiele verschillen ontstaan tussen de wijnen die worden geproduceerd uit hun wijngaarden. Doch ondanks de verschillen tussen de wijnen uit deze verschillende terroirs, behouden ze allemaal de belangrijkste kwaliteiten die de klassieke Barolo-stijl bepalen; het beroemde "teer en rozen" aroma, een heldere robijnrode kleur (die na verloop van tijd vervaagt tot granaat), stevige tannines, verhoogde zuurgraad en relatief hoge alcohol. Er is een onderscheid tussen traditionalisten en modernisten: - De traditionalisten maken wijnen die minimaal tien jaar rijping nodig hebben om hun tannines te temmen. - Modernisten evolueren naar meer "internationale/ commerciële" stijlen met kortere fermentatietijden (wat betekent dat er minder extractie van kleur en tannine uit de most komt) en het gebruik van nieuwe Franse barriques in plaats van de traditionele grote houten vaten (botte). Dit resulteert in een meer fruitige en meer toegankelijke stijl die in een veel vroeger stadium van zijn leven benaderbaar is. Sommigen gaan zo ver om te zeggen dat de modernisten de wijnen onherkenbaar maken als Barolo. Het voortdurende debat tussen Barolo's modernisten en traditionalisten is bekend geworden als de "Barolo-oorlogen (Barolo wars)". De laatste jaren is er een evolutie om wijnen op de markt te brengen die afkomstig zijn van een bepaalde cru, in Italië "geografische vermelding (Menzioni Geografiche Affiuntive)" - op dit moment zijn er 170 crus. De Barolo moet minstens 38 maanden (waarvan 18 maanden op hout) rijpen voor hij op de markt kan gebracht worden; de riserva minstens 60 maanden. |
Druivensoorten | Nebbiolo (100%) |
Gemiddelde score | 95 |
Wat betekenen deze scores? | [1] Praktisch alle wijnen krijgen scores van talloze wijnliefhebbers en wijncritici. Daar de kwaliteit van een aantal van deze scores echter niet aanvaardbaar is, werkt Vina Mundi met de gemiddelde score van 35-40 algemeen erkende wijncritici (zoals Robert Parker, Vinous, James Suckling, Jancis Robinson, etc). [2] De betekenis van deze gemiddelde scores is: - minder dan 88: zwak - 88 - 91: een goede tot zeer goede kwaliteit en dikwijls prijs/ kwaliteit. Als referentie, de wijnen die je in sterrenrestaurants aangeboden krijgt als je opteert voor "aangepaste wijnen (gemiddeld 110 €/ persoon)" zitten meestal in deze categorie [*] - 92 - 95 (excellente kwaliteit) en 96 - 100 (de absolute top): voor deze kwaliteit betaal je een (soms zéér) significante premie ------------------------- [*] Voor alle duidelijkheid, noteer dat de prijs die deze restaurants voor deze wijnen aanrekenen zeker niet prijs/ kwaliteit is; een winstmarge van > 600% (factor 7) is immers geen uitzondering. Zie in deze context ook de blog "Wijn op restaurant". |
Proefnotities | - Vinous (2005): "Medium rood. Deze 1985 Barolo biedt een mooie neus van kruiden en menthol die net meer geëvolueerde tonen begint te onthullen. Hij is dicht in de mond, met suggesties van rijk rood fruit, menthol en cacao gebalanceerd door nobele tannines die precies de juiste hoeveelheid balans bieden, en afsluitend met een buitengewone afdronk die een gevoel van frisheid uitstraalt. "A terrific showing !! [95 punten]" - Lyle Fass (2007): "Perfect. Harmonisch. Jong, puur. De neus was gewoon chaos maar chaos op een goede manier. Zwarte truffels, kersen, natte aarde en zeer veel rozen. In de mond gewoon een enorme concentratie fruit die letterlijk in golven over het gehemelte kwam. Werd geconcentreerder en complexer naarmate de nacht vorderde. Liet de tafel sprakeloos achter en overtuigde verschillende serieuze wijndrinkers die nog nooit oude Barolo hadden "gekregen". Betoverend !! " - Cellar Tracker (2013): "Dit is altijd een mooie wijn geweest. Van magnum is hij nog erg jeugdig. Een heerlijke wijn die ik de hele nacht kan drinken. [95 punten]" - Vinous (2014): "Bartolo Mascarello's 1985 Barolo (in magnum) is fantastisch, fris, krachtig en absoluut schitterend. [94 punten]" - Cellar Tracker (2016): "Knolselder, stoffige grond en gedroogde pruim in de neus. Donker zoethout in de mond met lichte tonen van rozenblaadjes. Afdronk gedomineerd door zoethout. Een meer vrouwelijke wijn wanneer gedegusteerd naast de 1985 Giacosa Barolo Villero. Vier uur voor degustatie dubbel gedecanteerd. Nog volop potentieel. [94+ punten]" - Cellar Tracker (2016): "Zeer diepe kleur en de meest Monforte-achtige Bartolo in karakter die ik me kan herinneren. Dicht, rijk en diep met munt, teer en kruiden in de mond. Neus is aanvankelijk erg zwak en heeft nog jaren nodig om zich te ontwikkelen naar zijn hoogtepunt. Piekt pas in 2035. [96+ punten] " - John Gilman (2018): "Op zijn hoogtepunt tot 2050. [94 punten]" - Cellar Tracker (Feb 2020): "Gedroogd eekhoorntjesbrood, vochtige bladeren, teer, rozenblaadjes en mooie rode vruchten. Zacht, soepel en expansief in de mond. Er zit een verborgen structuur achter het toegankelijke en soepele fruit. Heerlijk aromatisch gevoel in de mond. Een moeiteloos huwelijk van gratie, diepte en subtiele kracht. Fantastisch en een van de beste wijnen van de degustatie, en zeker de meest charmante. [96 punten] " - Antonio Galloni - Vinous (Jun 2023): "Deze fles is een mooi voorbeeld van een wijn waarvoor de tijd is gekomen. Het is een mooie Barolo met veel gerijpt Nebbiolo-karakter, maar de dichtheid die hij had als jonge wijn is afgenomen. Wat overblijft is een zachte, expressieve Barolo die nu het eerste deel van zijn maturiteit is ingegaan. Hints van zoete gedroogde kersen, tabak en geplette bloemen blijven hangen in de afdronk." |
Op zijn best | Sommige flessen zijn nog op hun hoogtepunt tot 2035 - 2050. Andere zijn op het einde van hun hoogtepunt. De voornaamste oorzaak voor dit onderscheid ligt bij de kwaliteit van de bewaarcondities (zie verder voor meer details). ------------ [*] Voor deze "Op zijn best" inschatting worden vier categorieën gebruikt: - Nog niet op hoogtepunt tot xxxx - Op hoogtepunt tot yyyy - Over hoogtepunt en langzaam evoluerend naar een oude, gerijpte topwijn - Oude, gerijpte topwijn Een mooie omschrijving van deze evolutie door Oz Clarke is: "Op jonge leeftijd zijn ze vaak donker en broedend, maar na rijping kunnen ze uitpakken met glorieuze, exotische geuren, om dan eindelijk een verrukkelijke staat van verval te bereiken waarin alle woeste zoetheid en geur wegsmelt tot een verbazend fraaie, donkere, lieflijke herfstrijkdom" ... Drie opmerkingen hierbij: (1) Ieder van de vier categorieën kan vele jaren (bij sommige wijnen vele decennia) duren. (2) De inschatting is gebaseerd op een veelheid van factoren (vooral proefnotities maar ook appellatie, kwaliteit van de wijn, stijl van de wijnbouwer, etc) én, zéér belangrijk, de bewaarcondities sinds botteling (bij slechte bewaarcondities wordt het hoogtepunt immers relatief sneller bereikt, wordt het aantal jaren dat de wijn op zijn hoogtepunt blijft verminderd én is de evolutie ná zijn hoogtepunt sneller. Zie volgend punt "vulniveau"). (3) Na zijn hoogtepunt zal een klassewijn gradueel evolueren naar een oude, gerijpte topwijn die weliswaar zijn fruitige frisheid en veel van zijn tannines zal verloren hebben, maar in de plaats de tertiaire aroma's verder zal ontwikkelen. Deze tertiaire aroma's in rode topwijnen zijn een complex en mooi geïntegreerd samenspel van fruit aroma's (gedroogd rood fruit zoals pruim of vijg), animale aroma's (leer, wild, muskus, stal), houtige aroma's (tabak, mokka, chocolade) en aardse aroma's (bos, bladeren, paddenstoelen, truffel). |
Vulniveau | Zoals in deze blog toegelicht, is het vulniveau een belangrijke indicator voor vooral de kwaliteit van de bewaarcondities sinds botteling (en ook voor de kwaliteit van de kurk). - Het vulniveau van deze fles (gemeten als het aantal cm's tussen kurk en wijn) is tussen 2 en 3 cm (magnum fles) - Voor een wijn van 1985 is dit een uitzonderlijk vulniveau hetgeen wijst op uitzonderlijke bewaarcondities (hetgeen een positieve impact heeft op het bewaarpotentieel dat hierboven aangegeven wordt). |
Wine & Food | Bij levering van deze wijn voegen we steeds een extract uit de Vina Mundi eBook "De meest verrukkelijke combinaties tussen wijn en gerecht" met: - De meest verrukkelijke combinaties met de geleverde wijn, - Recepten van een aantal van die combinaties en - Welke combinaties kant & klaar kunnen gekocht worden (take away, betere grootwarenhuizen, kaashandels of traiteurs). Een topwijn met een heerlijk bijpassend gerecht combineren verhoogt immers het genot van de wijn ... |
Coravin | Een zeer interessante tool om duurdere wijnen glas per glas te drinken (en de rest van de fles nog jaren weg te leggen) is Coravin. |
Masterclass | Vina Mundi biedt eveneens een excellente Masterclass aan over Piemonte (met focus op Barbaresco en Barolo) met 3 Barbaresco’s en 3 Barolo’s en onderbouwd met een syllabus van > 50 blz. |
Prijs | Magnum flessen van deze 1985 Barolo van Bartolo Mascarello worden op wereldschaal aangeboden door 5 andere aanbieders (vooral Singapore en USA). Hun gemiddelde prijs ligt echter 27% boven de Vina Mundi prijs ! |