Intro | Toscane heeft voor rode Sangiovese-wijnen drie top-appellaties: - Chianti Classico: met de reguliere wijn, een Riserva en een Gran Selezione - Vino Nobile di Montepulciano: met de reguliere wijn en een Riserva - Brunello di Montalcino: met de Rosso, de reguliere Brunello en een Brunello Riserva. Een vierde appellatie die ietwat in de schaduw heeft gezeten van deze 3 maar de laatste jaren een groeiende erkenning krijgt is Morellino di Scansano (een appellatie in het zuiden van Toscane). Klik hier voor meer details over deze appellatie Een aparte classificatie die niet noodzakelijk Sangiovese-wijnen omvat zijn de "Super Tuscans" . Een voorbeeld hiervan is de Sammarco van Castello dei Rampolla. Klik hier voor meer details over deze Sammarco Dit is een Brunello di Montalcino van 2013 van Fattoria dei Barbi met een gemiddelde score van wijncritici van 93. Hij heeft 2 jaar gerijpt in grote botti van 20-40 hl. Barbi is een van de oorspronkelijke wijndomeinen van Brunello. Het wijndomein is sinds het einde van de 18de eeuw eigendom van de adellijke familie Colombini (die al in het jaar 1000 actief was in de Sienese politiek). Barbi produceert reeds sinds 1892 hun Brunello en Barbi was de eerste die deze wijn exporteerde naar Europa, Amerika en Azië. Stefano Cinelli Colombini staat aan het hoofd van het domein (zie hieronder, onder "Meer informatie" een video van hem over de geschiedenis van Montalcino). |
---|---|
Appellatie | Brunello di Montalcino is een van de beroemdste en meest prestigieuze wijnen van Italië. In Toscane, het thuisland, deelt het de bovenste plek met alleen de zeer gewaardeerde Vino Nobile di Montepulciano en natuurlijk de alomtegenwoordige Chianti Classico. Brunello was, samen met Barolo, de eerste wijn die in 1980 de DOCG classificatie kreeg. Deze wijn wordt uitsluitend gemaakt van Sangiovese-druiven geteeld op de hellingen rond Montalcino - een klassiek Toscaans dorp op een heuveltop 30 km ten Z van Siena. De Brunello di Montalcino-stijl die we vandaag kennen, kwam pas in de jaren 1870, vooral ten gevolge nieuwe vinificatie-technieken ontwikkeld door een voorvader van Biondi-Santi. Hij (1) vinifieerde druivenras per druivenras (in Toscane was het in die tijd gebruikelijk om alle druiven samen te gisten - niet alleen verschillende klonen en variëteiten, maar ook rode en witte druiven) (2) schafte de secundaire gisting af en hij (3) rijpte zijn wijnen in houten vaten, soms langer dan een decennium. Biondi-Santi's pure, hoogwaardige, levendige en fruitigere Sangiovese wijnen (de eerste jaargang was 1888) waren dus een openbaring. In de jaren 80 kwam er een nieuwe significante evolutie: - Bij de traditionele vinificatie van Brunello di Montalcino ligt de focus op het langdurig rijpen van de wijn in grote vaten (botti van 4-40 hl) van Sloveense eik, wat resulteert in bijzonder complexe en tanninerijke wijnen. - Modernisten gingen in de jaren 80 voor een fruitiger stijl (die ook sneller op de markt kon gebracht worden ...). Daartoe verkorten zij de vatrijpingstijd en gebruikten ze kleinere (225 l) barriques van Franse eik. Barbi is eerder een traditionalist die werkt met botti van vooral 20-40 hl. In overeenstemming met de voorschriften van de DOCG-classificatie van Brunello, moeten de wijngaarden worden geplant op heuvels met een goede blootstelling op hoogtes die niet hoger zijn dan 600 m boven de zeespiegel. Dit om ervoor te zorgen dat de druiven optimale rijpheid en smaak bereiken voordat ze worden geoogst. Uiteraard variëren de microklimaten tussen de verschillende locaties van de wijngaarden, afhankelijk van hun blootstelling en hoogte. De meest complexe en krachtigste Brunello's komen van wijngaarden op de zuidelijke en westelijke hellingen waar de druiven blootgesteld worden aan intens zonlicht en een koele zeebries, wat resulteert in meer complexe en krachtige wijnstijlen. Brunello moet gemaakt worden van 100% Sangiovese en minstens vier jaar oud zijn (vijf voor riserva wijnen). Twee van deze jaren moeten in eiken vaten worden doorgebracht en de wijn moet ten minste vier maanden voorafgaand aan de commerciële introductie worden gebotteld. Brunello di Montalcino staat bekend om zijn elegantie, zijn briljante granaattint, zijn bouquet van bessen met onderliggende vanille en specerijen en een vleugje aardsheid en zijn potentieel om lang te ouderen. |
Druivensoorten | Sangiovese (100%) |
Gemiddelde score | 93 |
Wat betekenen deze scores? | [1] Praktisch alle wijnen krijgen scores van talloze wijnliefhebbers en wijncritici. Daar de kwaliteit van een aantal van deze scores echter niet aanvaardbaar is, werkt Vina Mundi met de gemiddelde score van 35-40 algemeen erkende wijncritici (zoals Robert Parker, Vinous, James Suckling, Jancis Robinson, etc). [2] De betekenis van deze gemiddelde scores is: - minder dan 88: zwak - 88 - 91: een goede tot zeer goede kwaliteit en dikwijls prijs/ kwaliteit. Als referentie, de wijnen die je in sterrenrestaurants aangeboden krijgt als je opteert voor "aangepaste wijnen (gemiddeld 110 €/ persoon)" zitten meestal in deze categorie [*] - 92 - 95 (excellente kwaliteit) en 96 - 100 (de absolute top): voor deze kwaliteit betaal je een (soms zéér) significante premie ------------------------- [*] Voor alle duidelijkheid, noteer dat de prijs die deze restaurants voor deze wijnen aanrekenen zeker niet prijs/ kwaliteit is; een winstmarge van > 600% (factor 7) is immers geen uitzondering. Zie in deze context ook de blog "Wijn op restaurant". |
Proefnotities | - Eric Guido (2018): "Fattoria dei Barbi bereikte in 2013 een perfecte balans tussen aarde, specerijen en mineraliteit die begint in het boeket en doorloopt tot aan de finish. De neus is stoffig. gekruide aardbei en zure kers ondersteund door mineralen en hints van dierlijke musk. In de mond een zachte maar pittige uitdrukking, met rijp aardbeienfruit, bloemige tonen en een hartige zoutkarakteristiek. De afdronk is lang met rode bessen en fijne tannines. Deze wijn is vandaag al heerlijk, maar heeft een mooie toekomst in het verschiet. [94 punten]" - Robert Parker (2018): "De Brunello di Montalcino uit 2013 vertoont een mooi uitgebalanceerde presentatie met donkere fruitlagen die worden verfraaid door goed beheerde kruiden van eik en hartige rook. Deze jaargang is bijzonder elegant en strak, met een gestroomlijnde intensiteit die langzaam opbouwt in het glas naarmate de wijn langer in het glas is. De afdronk is lang, zijdeachtig en zou de tand des tijd zeer goed moeten doorstaan. Op hoogtepunt tot 2034. [93 punten]." - Vinous (2018): "Helderrood. Expressieve aroma's van rode bes, zoethout, bloemen en teer. Bloemig, helder en subtiel, met aroma's van bloedsinaasappel en rood fruit omlijst door een harmonieuze zuurgraad. Eindigt zacht, droog en lang. Heerlijk , elegante, ouderwetse Brunello die zeer mooi zal combineren met gerechten. Op hoogtepunt tot 2035. [92 punten]." - James Suckling (2018): "Vrij klassiek vormgegeven met aroma's van leer en ceder naast gedroogde kersen. De smaak heeft een heldere zuurgraad en de smaken van gepocheerde rode kersen blijven lang, soepel en gelijkmatig. Een bewaarwijn. [91 punten]." |
Op zijn best | Op hoogtepunt tot na 2035. ------------ [*] Voor deze "Op zijn best" inschatting worden vier categorieën gebruikt: - Nog niet op hoogtepunt tot xxxx - Op hoogtepunt tot yyyy - Over hoogtepunt en langzaam evoluerend naar een oude, gerijpte topwijn - Oude, gerijpte topwijn Een mooie omschrijving van deze evolutie door Oz Clarke is: "Op jonge leeftijd zijn ze vaak donker en broedend, maar na rijping kunnen ze uitpakken met glorieuze, exotische geuren, om dan eindelijk een verrukkelijke staat van verval te bereiken waarin alle woeste zoetheid en geur wegsmelt tot een verbazend fraaie, donkere, lieflijke herfstrijkdom" ... Drie opmerkingen hierbij: (1) Ieder van de vier categorieën kan vele jaren (bij sommige wijnen vele decennia) duren. (2) De inschatting is gebaseerd op een veelheid van factoren (vooral proefnotities maar ook appellatie, kwaliteit van de wijn, stijl van de wijnbouwer, etc) én, zéér belangrijk, de bewaarcondities sinds botteling (bij slechte bewaarcondities wordt het hoogtepunt immers relatief sneller bereikt, wordt het aantal jaren dat de wijn op zijn hoogtepunt blijft verminderd én is de evolutie ná zijn hoogtepunt sneller. Zie volgend punt "vulniveau"). (3) Na zijn hoogtepunt zal een klassewijn gradueel evolueren naar een oude, gerijpte topwijn die weliswaar zijn fruitige frisheid en veel van zijn tannines zal verloren hebben, maar in de plaats de tertiaire aroma's verder zal ontwikkelen. Deze tertiaire aroma's in rode topwijnen zijn een complex en mooi geïntegreerd samenspel van fruit aroma's (gedroogd rood fruit zoals pruim of vijg), animale aroma's (leer, wild, muskus, stal), houtige aroma's (tabak, mokka, chocolade) en aardse aroma's (bos, bladeren, paddenstoelen, truffel). |
Wine & Food | Bij levering van deze wijn voegen we steeds een extract uit de Vina Mundi eBook "De meest verrukkelijke combinaties tussen wijn en gerecht" met: - De meest verrukkelijke combinaties met de geleverde wijn, - Recepten van een aantal van die combinaties en - Welke combinaties kant & klaar kunnen gekocht worden (take away, betere grootwarenhuizen, kaashandels of traiteurs). Een topwijn met een heerlijk bijpassend gerecht combineren verhoogt immers het genot van de wijn ... |
Coravin | Een zeer interessante tool om duurdere wijnen glas per glas te drinken (en de rest van de fles nog jaren weg te leggen) is Coravin. |
Meer informatie | Video over historiek van Montalcino |